Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej 2024

Poniedziałek, 16 września Photo by: ActionVance

Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej, obchodzony każdego 16 września, to globalne święto ustanowione przez ONZ w 1994 roku, upamiętniające podpisanie Protokołu Montrealskiego w 1987 roku. Dokument ten odgrywa kluczową rolę w ograniczaniu emisji substancji zubożających warstwę ozonową [1].

Znaczenie warstwy ozonowej

Warstwa ozonowa, znana również jako ozonosfera, znajduje się w stratosferze, na wysokości od 10 do 50 km nad powierzchnią Ziemi. Jej główną rolą jest absorpcja szkodliwego promieniowania ultrafioletowego (UV) ze Słońca, chroniąc tym samym życie na naszej planecie przed niebezpiecznym działaniem promieni UV-C, UV-B i częściowo UV-A [2].

Historia i protokół montrealski

Protokół Montrealski został podpisany 16 września 1987 roku w odpowiedzi na odkrycie dziury ozonowej nad Antarktydą w 1985 roku. Zobowiązuje on państwa do redukcji emisji substancji chemicznych, takich jak freony i halony, które negatywnie wpływają na warstwę ozonową [3]. Do dziś został ratyfikowany przez 197 krajów, czyniąc go jednym z najbardziej uniwersalnych porozumień międzynarodowych [4].

Obchody międzynarodowego dnia ochrony warstwy ozonowej

Celem obchodów tego dnia jest promowanie działań na rzecz ochrony warstwy ozonowej oraz realizacja założeń Protokołu Montrealskiego. To także doskonała okazja do edukowania społeczeństwa o znaczeniu ozonosfery i motywowania do politycznego zaangażowania w rozwiązanie globalnych problemów środowiskowych [5].

Ciekawostki i wpływ protokołu montrealskiego

Osiągnięcia protokołu

Protokół Montrealski jest często przywoływany jako przykład skutecznej międzynarodowej współpracy. Dzięki jego postanowieniom udało się znacznie ograniczyć emisję substancji szkodliwych dla warstwy ozonowej, co przyczyniło się do jej stopniowej regeneracji. Eksperci prognozują, że przy przestrzeganiu jego zaleceń, warstwa ozonowa może się całkowicie odnowić do połowy XXI wieku [3].

Poprawka z Kigali

W 2016 roku w ramach Protokołu Montrealskiego przyjęto Poprawkę z Kigali, która dalej ogranicza produkcję i zużycie gazów HFC. Choć te gazy nie zubożają warstwy ozonowej, mają wysoki potencjał ocieplający klimat, a Poprawka z Kigali stawia sobie za cel zahamowanie globalnego ocieplenia o 0,4 stopnia Celsjusza do końca obecnego stulecia [6].

Edukacja i świadomość społeczna

Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej stwarza także okazję do edukacji i zwiększania świadomości społecznej na temat ochrony ozonosfery. Wiedza na ten temat pozwala zrozumieć, jak indywidualne działania, takie jak unikanie produktów zawierających szkodliwe substancje, mogą przyczynić się do jej ochrony [2].

Podsumowanie

Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej przypomina o znaczeniu globalnej współpracy dla ochrony środowiska. Protokół Montrealski stanowi dowód, że wspólne działania mogą przynieść wymierne korzyści dla całej ludzkości. W kontekście wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, doświadczenia związane z ochroną warstwy ozonowej są cenną lekcją dla przyszłych pokoleń.

Źródła

1. Chłodnictwo i Klimatyzacja. (n.d.). 16 września: Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej [dostęp: 26-08-2024]
2. Dzień Dobry TVN. (n.d.). Warstwa ozonowa – co to jest i jakie ma znaczenie [dostęp: 26-08-2024]
3. Gov.pl. (2024, June 18). 16 września – Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej [dostęp: 26-08-2024]
4. IMGW. (n.d.). Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej [dostęp: 26-08-2024]
5. IRME. (n.d.). Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej [dostęp: 26-08-2024]
6. Wikipedia. (n.d.). Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej [dostęp: 26-08-2024]