Ostatki 2024

Wtorek, 13 lutego Autor zdj.: Photo by Kristopher Roller on Unsplash

Mianem Ostatków określa się dzień tuż przed Środą Popielcową rozpoczynającą Wielki Post w Kościele katolickim. Jest to święto ruchome i zależy od daty Wielkanocy wyznaczonej na dany rok [1].

Ostatki to okazja do hucznych zabaw i zakończenie trwającego od Święta Trzech Króli okresu karnawału, po którym rozpoczyna się Wielki Post [2]. Niegdyś spędzano ten czas bawiąc się przy suto zastawionym stole. Współcześnie największe świętowanie przypada zazwyczaj na weekend poprzedzający Środę Popielcową [1].

Ostatki są czasem nazywane Śledzikiem, co w niektórych rejonach Polski przejawia się obecnością dań ze śledzi w imprezowym menu [3]. To, kiedy przypada dzień świętowania, zależy ściśle od daty Wielkiej Nocy w danym roku. Święto Zmartwychwstania jest tradycyjnie wyznaczane na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, z kolei Środa Popielcowa powinna mieć miejsce na 46 dni kalendarzowych przed Wielkanocą. Po wyłączeniu z tego okresu sześciu niedziel otrzymuje się tradycyjne 40 dni postu, które nawiązują do przedstawionego w Biblii postu Jezusa na pustyni. Po zmianie zakończenia okresu Wielkiego Postu z Wielkiej Soboty na Wielki Czwartek liczba ta zmieniła się i podejmowano wiele prób dążących do przywrócenia tradycji. Obecnie za rozwiązanie problemu uznaje się wyłączenie z okresu Wielkiego Postu Wielkiego Tygodnia i przyjęcie stwierdzenia, że Wielki Post trwa około, a nie dokładnie 40 dni [4].

Jednym z najbardziej znanych karnawałów obchodzonych przed rozpoczęciem Wielkiego Postu, jest ten w Brazylii, w Rio de Janeiro. Barwna parada ulicami miasta obejmuje bloki karnawałowe o różnej tematyce. Pokazy taneczne samby prezentują kolorowo, skąpo ubrani tancerze. Szkoły samby rywalizują między sobą w grupach, a jedna z dwunastu należących do Grupy Specjalnej zyskuje miano najlepszej [5]. Na specjalne potrzeby karnawału w Rio de Janeiro powstały specjalne trybuny po obu stronach pokaźnej alei ułatwiające obserwację tancerzy, jest to tzw. sambodrom [6].

Źródła

1. Ostatki 2018 - kiedy wypadają i dlaczego je obchodzimy?, Gazeta.pl Wiadomości.
2. Karnawał, Wikipedia.
3. Ostatki 2018: Kiedy jest Śledzik? Kiedy jest koniec karnawału? Śledzik - co to za dzień? Kiedy wypada?, Gazeta Krakowska.
4. Ile dokładnie trwa Wielki Post?, Aleteia.
5. Karnawał w Brazylii, Wikipedia.
6. Sambodrom w Rio gotowy. Na karnawał i... Igrzyska!