Wielkanoc 2053

Niedziela, 6 kwietnia Photo by Pēteris

Święta Wielkanocne to najstarsze i najważniejsze święta chrześcijańskie. Obchodzone są na pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Punktem kulminacyjnym Świąt Wielkanocnych jest Triduum Paschalne rozpoczynające się Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, a kończące w Wielką Niedzielę, czyli Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Łącznie z poprzedzającymi dniami, począwszy od poniedziałku, Triduum Paschalne wchodzi w skład Wielkiego Tygodnia.

Wielkanoc to święto ruchome. Jego data przypada (w zależności od roku) najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia, przy czym tak skrajne daty wypadają niezwykle rzadko. Kolejny raz Wielkanoc będzie 25 kwietnia w 2038 r., natomiast 22 marca dopiero za ponad dwa wieki, bo w 2285 roku. Uwzględniając lata od 1900 do 2100 najczęściej pojawiającą się datą Wielkanocy jest 19 kwietnia.

Od daty Wielkanocy zależą daty większości ruchomych świąt chrześcijańskich i katolickich, m.in.:

• Środa Popielcowa - dokładnie 46 dni przed Wielkanocą, rozpoczyna okres Wielkiego Postu, który kończy się w momencie rozpoczęcia Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek,
• Triduum Paschalne - kulminacyjne dni świąt obejmujące Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielką Sobotę i Niedzielę Wielkanocną,
• Wniebowstąpienie Pańskie,
• Zesłanie Ducha Świętego - inaczej Zielone Świątki,
• Boże Ciało - inaczej Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej.

Lista świąt ruchomych powiązanych z Wielkanocą

Jak wspomniano powyżej, z datą Wielkanocy powiązane są inne ważne święta ruchome, aż do Bożego Ciała. Poniższa tabelka zawiera listę tych świąt wraz z datami ich obchodów w 2053 roku.

Jak wyznaczana jest data Wielkanocy?

W uproszczeniu, datę Wielkanocy ustalono na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, co miało odpowiadać dacie 14 nisan z kalendarza hebrajskiego, która oznaczała początek żydowskiego święta Paschy. Termin pełnia Księżyca stosowany w tej regule odnosi się do tzw. paschalnej pełni Księżyca, która wyznaczana jest wg kalendarza lunarno-solarnego i nie zawsze zgadza się z datą rzeczywistej, astronomicznej pełni Księżyca. Reguła ta przyjmuje również stałą datę pierwszego dnia wiosny, tj. 21 marca, a w rzeczywistości, początek astronomicznej wiosny może wypaść do dwóch dni wcześniej, tj. 19 marca.

Warto zaznaczyć, że podane daty dotyczą kalendarza gregoriańskiego, stosowanego powszechnie. W kościołach prawosławnych data Wielkanocy wyznaczana jest wg kalendarza juliańskiego. Dodatkowo występują różnice w wyznaczaniu daty paschalnej pełni Księżyca. Z tych powodów, daty Wielkanocy dla kościołów zachodnich i wschodnich zazwyczaj się różnią. Jeżeli znamy datę Wielkanocy w Kościele prawosławnym (wg kalendarza juliańskiego), to możemy łatwo przełożyć ją na kalendarz gregoriański poprzez dodanie 13 dni (dla dat w latach 1900-2099).

Istnieją algebraiczne metody wyznaczania daty Wielkanocy. Najbardziej znaną podał Carl Friedrich Gauss, jednak jest ona stosunkowo złożona. Prostszą metodę przytoczył Samuel Butcher w 1877 r. w "The Ecclesiastical Calendar", a później ponownie opisał ją Jean Meeus w swojej książce pt. "Astronomical Algorithms" (1991 r.).

Święto ustawowo wolne od pracy

Niedziela Wielkanocna oraz Poniedziałek Wielkanocny to w Polsce dni ustawowo wolne od pracy.

Obchody Świąt Wielkanocnych w Polsce

Obchody Wielkanocy na ziemiach polskich mają bardzo długą tradycję. Z każdym dniem Triduum Paschalnego związane są odrębne zwyczaje, które mogą różnić się pomiędzy poszczególnymi regionami Polski. Z pewnością do najważniejszych należą tradycje związane z Niedzielą Wielkanocną. Niedziela Wielkanocna rozpoczyna się od mszy rezurekcyjnej odprawianej we wczesnych godzinach porannych. Msza ta rozpoczyna się od uroczystej procesji począwszy od symbolicznego Grobu Pańskiego, następnie wokół kościoła i kończąc przy ołtarzu. Procesji towarzyszą śpiewy religijne oraz bicie dzwonów.

Po mszy rezurekcyjnej wierni zasiadają w gronie rodziny do uroczystego śniadania wielkanocnego, rozpoczynającego się modlitwą. Wśród potraw spożywanych w trakcie śniadania wielkanocnego obowiązkowo powinna znaleźć się tzw. święconka, czyli pokarmy poświęcone przez kapłana w Wielką Sobotę.